راه‌های زیادی برای موفقیت در زندگی وجود دارد؛ اما انتخاب بهترین و اثربخش‌ترین راه، بستگی به تعریف شما از موفقیت در زندگی دارد. بیشتر ما تصور می‌کنیم که موفقیت یعنی یک کار خوب و درآمد بالاتر، در صورتی که در این نگرش بسیاری از حوزه‌های زندگی از قلم افتاده‌اند. خانه و خانواده، روابط عاطفی، تحصیلات، سلامتی و ورزش تنها بخشی از حوزه‌هایی هستند که مردم می‌توانند برای موفقیت در آن‌ها تلاش نمایند اما اغلب به آن‌ها بی‌توجه هستند.
هر کس تعریف خودش را از موفقیت در زندگی دارد؛ افراد زیادی رمز موفقیت را در شادی، امنیت، سلامت، عاشق بودن و کامل بودن می‌دانند اما شاید تعریف شخصی شما از موفقیت در زندگی متفاوت باشد.
به طور کلی موفقیت را می‌توان در توانایی دسترسی به اهداف تعیین شده در زندگی دانست، حال آن اهداف هر چه که می‌خواهد باشد. بر این اساس چه کارهایی می‌توان انجام داد تا شانس رسیدن به موفقیت در زندگی بیشتر شود؟ عادات افراد موفق در زندگی چیست؟
پیش از هر چیز باید بدانید که هیچ راه درست و واحدی برای رسیدن به موفقیت وجود ندارد و راهی که برای شما مفید است ممکن است برای دیگران کارایی مناسبی نداشته باشد. با این حال، شاید ترکیب استفاده از اثربخش‌ترین راه‌های آزموده شده، بتواند زندگی شما را تنظیم کند.
ما در ادامه تلاش کرده‌ایم ۹ گام اساسی و کاربردی را که در کارایی آزموده شده‌اند به شما معرفی کنیم که اگر به آن‌ها توجه کافی نشان دهید، می‌توانید شانس خود را در رسیدن به موفقیت در زندگی افزایش دهید.
۱. برای موفقیت در زندگی مراقب سلامتی خود باشید
در صورت بیماری، اگر غیرممکن نباشد، بسیار سخت است که از زندگی‌تان لذت ببرید. گذشته از این بیماری تمام ارکان زندگی شما را چه در محیط کاری، چه در خانواده، چه در جامعه و به ویژه از نظر بنیان‌های اقتصادی تحت تاثیر قرار می‌دهد. پس اولین گام اساسی برای رسیدن به موفقیت در زندگی تلاش برای حفظ سلامتی است.
سلامتی هدیه و نعمت خداوندی به شما و اطرافیان‌تان است و شما به خاطر خودتان هم که شده است، ناگزیر هستید هر کاری که برای حفظ این نعمت لازم است انجام دهید؛ این نخستین گام است.
۲. موفقیت در زندگی بدون داشتن یک خانواده‌ی خوب ممکن نیست
خانواده تمام آن چیزی که از عشق و حمایت لازم دارید، بدون چشم داشت به شما عرضه می‌کند. این خانواده است که در خوشی و ناخوشی با شما خواهد ماند، نه کس دیگری. وظیفه‌ی هر فردی این است که این نهاد را حمایت کند، آن را رشد دهد، به آن عشق ورزد و به آن متعهد بماند. اگر زندگی اعضای خانواده را بهبود بخشید، به موازات آن، زندگی خودتان نیز بهبود می‌یابد. این گام دوم است؛ ایجاد و حفظ یک خانواده‌ی خوب.
۳. طرز تفکری رو به رشد داشته باشید
کارول دوک (Carol Dweck) استاد روانشناسی دانشگاه استنفورد، تحقیقاتی انجام داده است که نشان می‌دهد به طور کلی دو شیوه‌ی تفکر وجود دارد که تحت تاثیر شیوه‌ی تفکر افراد درباره‌ی خود و توانایی‌هایشان است؛ طرز تفکر ثابت و طرز تفکر رو به رشد. هر یک از این دو شیوه‌ی تفکر، اثری متفاوت بر موفقیت در زندگی دارند.
افرادی که طرز تفکری ثابت دارند، مسایلی مانند هوش، ثابت و غیرقابل تغییر هستند. این افراد هم‌چنین بر این باور هستند که موفقیت، نتیجه‌ی کار سخت نیست بلکه نتیجه‌ی استعداد درونی انسان‌هاست؛ چیزی که افراد با آن‌ها یا بدون آن‌ها متولد شده‌اند. دست‌آورد این طرز تفکر این است که چنین افرادی در مقابله با چالش‌های زندگی به راحتی تسلیم می‌شوند چرا که اعتقاد دارند مهارت و استعداد لازم برای موفقیت را ندارند.
در مقابل این افراد، صاحبان طرز تفکر رو به رشد هستند که اعتقاد دارند می‌توانند تلاش کنند، یاد بگیرند و رشد کنند. این افراد باورد دارند که ظرفیت رشد دارند و همیشه احتمال این که به موفقیت در زندگی دست پیدا کنند وجود دارد. چنین افرادی همواره در مواجهه با مشکلات به دنبال راه‌حل‌هایی می‌گردند که ضمن رشد مهارت‌هایشان آن‌ها را به سمت موفقیت حرکت کنند.
ایجاد طرز تفکر رو به رشد گام سوم است؛ اما برای این مساله چه کارهایی می‌توانید انجام دهید؟
- اور داشته باشید که تلاش‌تان اهمیت دارد: آن‌هایی که طرز فکری روبه‌رو رشد دارند به جای اینکه فکر کنند توانایی‌هایشان ثابت یا غیرقابل تغییر است، اعتقاد دارند که تلاش یا کار سخت می‌تواند به رشدی معنی‌دار منجر شود.
- مهارت‌های جدید بیاموزید: افراد با این طرز فکر وقتی با چالش مواجه می‌شوند، به دنبال روشی هستند تا دانش و مهارت‌هایی را رشد دهند که برای غلبه بر چالش و پیروزی نیاز دارند.
- به شکست خوردگان به چشم تجارب یادگیری نگاه کنید: کسانی که طرز فکری رو به رشد دارند باور ندارند که شکست انعکاس توانایی‌های آن‌ها است. در عوض به شکست‌ها، به عنوان منبع با ارزشی از تجربه نگاه می‌کنند که به وسیله‌ی آن‌ها می‌توانند بیاموزند و پیشرفت کنند. آن‌ها به عبارت «ممکن نیست» اعتقاد ندارند، بلکه می‌اندیشند: «اکنون و در این زمان باید روش متفاوتی را در پیش بگیرم.»
۴. هوش هیجانی خود را تقویت کنید
تقویت هوش هیجانی (EQ) گام مهمی برای رسیدن به موفیت در زندگی است. پیش از این تصور بر این بود هوش (IQ) مهم‌ترین عامل موفقیت در حیطه‌های مختلف زندگی است. ولی اکنون پژوهش‌گران دریافته‌اند که هوش هیجانی به مراتب اهمیت بیشتری در این زمینه دارد.
هوش هیجانی به دلیل هیجانات فرد و توانایی فهم و بهره‌برداری از آن‌ها اشاره دارد. افرادی که به میزان کافی از این نوع هوش برخوردار هستند، نه تنها قادر به درک هیجانات خود هستند بلکه توانایی تحلیل و تفسیر هیجانات دیگران را نیز دارند.
خبر خوب این که EQ بر خلاف IQ قابلیت رشد و ارتقا دارد؛ پس گام چهارم در مسیر موفقیت، تقویت هوش هیجانی است. برخی از تکنیک‌هایی که به شما در بهبود این هوش کمک می‌کند، شامل موارد زیر است:
- به هیجانات خودتان توجه کنید: هیجانات خود را سرسری نگیرید، به آن‌ها دقت کنید و تلاش کنید آن‌ها و علت به وجود آمدنش را بشناسید.
- هیجانات خود را مدیریت کنید: در رویدادها عقب باز گردید و تلاش کنید به امور با دیدی بی‌طرفانه بنگرید. از سرکوب احساسات خود اجتناب کنید. تلاش کنید روش‌های سالم و متناسبی بیابید تا بتوانید با هیجانات خود روبرو شوید.
- به دیگران گوش دهید: این گزینه نه تنها شامل شنیدن آن چیزی می‌شود که می‌گویند، بلکه شامل توجه به علایم غیرگفتاری و زبان بدن نیز می‌شود.
۵. به سرسختی ذهنی و روانی برسید
این مورد به انعطاف‌پذیری شما در مواجهه با موانع و تلاش برای رسیدن به هدف در هر شرایط اشاره دارد. افرادی که دارای چنین قدرت ذهنی هستند، به چالش‌ها به چشم موقعیت نگاه می‌کنند. این افراد باور دارند که بر سرنوشت خود کنترل دارند. آن‌ها به قدرت و توانایی‌های خود برای کشف راه‌های رسیدن به موفقیت اعتماد دارند و خود را متعهد به پایان رساندن مسیری می‌دانند که آغاز کرده‌اند.
گام پنجم برای رسیدن به موفقیت در زندگی، افزایش سرسختی ذهنی است. اما برای این منظور چه کارهایی باید انجام دهید؟
- به خودتان باور داشته باشید: افکار منفی را کنار بگذارید و به دنبال راه‌هایی برای مثبت اندیشی و تشویق خود باشید.
- هرگز دست از تلاش نکشید: حتی وقتی مسایل غیرممکن به نظر می‌رسند یا گذشته‌تان شما را عقب نگه می‌دارد، روی راه‌هایی که می‌توانید مهارت‌های خود را رشد دهید تمرکز کنید و رو به جلو حرکت کنید. یکی از عادت‌های اصلی در افراد موفق این است که همیشه به گذشته یا شکست‌ها به عنوان موقعیت‌های یادگیری نگاه می‌کنند.
- اهداف خود را تنظیم کنید: افرادی که از نظر ذهنی سرسخت هستند، می‌دانند که برای موفقیت در زندگی، باید کار خود را با اهدافی شروع کنند که قابل دسترسی باشد. این اهداف همیشه آسان به دست نمی‌آیند، اما با داشتن قابلیت دسترسی می‌توانید به سمت جلو حرکت کنید و بر موانع پیروز شوید.
- به دنبال حامی باشید: انجام کارها به تنهایی سخت است، اما داشتن سیستم حمایتی می‌تواند کارها را ساده‌تر کند. مربی‌ها، دوستان، همکاران و اعضای خانواده می‌توانند وقتی کارها به سختی می‌رسند، شما را تشویق کنند. حتا می‌توانند پیشنهاداتی را ارایه دهند یا با شما همکاری‌هایی داشته باشند که کمک می‌کند تا شانس موفقیت شما بالا رود.
۶. ابتدا کارهای سخت را انجام دهید
در هر کاری، همیشه با موانعی مواجه هستیم که به ظاهر رفع نشدنی هستند؛ اما اطمینان داشته باشید که انسان استعداد عجیبی برای غلبه بر موانع دارد. اگر به اطراف خود نگاه کنید، متوجه می‌شوید که در واقع بشر همواره این کار را به صورت معمول انجام می‌دهد؛ پرواز، اینترنت، سفر به فضا و … حالا آن قدر برای ما عادی شده‌اند که نسبت به آن‌ها بی‌اعتنا شده‌ایم اما روزگاری آن‌ها مسایلی غیرقابل حل به نظر می‌رسیدند.
هیچ یک از این موفقیت‌ها یک شبه به دست نیامده‌اند. آن‌ها نتیجه‌ی انبوهی از موفقیت‌های کوچک و گام به گام هستند. کارهایی که امروز در سریع‌ترین زمان ممکن انجام می‌گیرند، حاصل سال‌ها تلاش و کوشش است.
در مواجهه با مشکلات، ابتدا به کل مساله‌ی پیش رو نگاه کنید و در اولین گام بزرگ‌ترین و سخت‌ترین مشکل را انتخاب و سپس سعی کنید آن را حل نمایید. ابتدا سخت‌ترین کار را انجام دهید چرا که این گونه بقیه‌ی مساله ساده‌تر و هیجان‌انگیزتر می‌شود.
این کار به طور حتم طاقت‌فرسا به نظر می‌رسد. اما زمانی که فهرست کارها را اولویت‌بندی کنید و بزرگ‌ترین و ناخوشایند‌ترین کار موجود در فهرست را همان ابتدا انجام دهید، انجام‌دادن بقیه‌ی کارها بسیار راحت خواهد شد. یک مثل قدیمی می‌گوید؛ «کار را دست انجام می‌دهد اما مغز می‌ترسد.» مواجهه با سخت‌ترین کار در ابتدای کار باعث از میان رفتن این ترس می‌شود.
۷. قدرت اراده را در خودتان تقویت کنید
در یک مطالعه‌ی طولانی مدت، روانشناسان بر کودکانی متمرکز شدند که توسط معلمان‌شان باهوش تلقی می‌شدند. این بررسی در طی سال‌های کودکی و نوجوانی نمونه‌های آماری انجام شد. پژوهش‌گران دریافتند ویژگی اصلی کسانی که موفق‌تر بودند، پشتکار و اراده‌ی آن‌ها بوده است.
این ویژگی‌ها بخشی از شخصیت کلی افراد است، اما این‌ها ویژگی‌هایی هستند که می‌توان آن‌ها را بهبود بخشید. به تاخیر انداختن خواسته‌ها و یادگیری پافشاری در مقابله با چالش‌ها و صبر برای پاداش کار سخت، اغلب راهی برای موفقیت در زندگی است. اما از کدام استراتژی می‌توان برای تقویت چنین اراده‌ای استفاده کرد؟
- تلاش کنید تا حواس خودتان را پرت کنید: به‌عنوان‌مثال اگر تلاش می‌کنید تا وزن کم کنید و نخوردن غذا برایتان دشوار است، تلاش کنید وقتی که گرسنگی بر شما غلبه می‌کند حواس خود را به چیزهای دیگری منحرف کنید. این شیوه‌ای موثر برای تسلیم نشدن در برابر وسوسه‌ها است.
- تمرین کنید: اراده چیزی است که می‌توانید آن را بسازید، اما ساختن آن نیاز به زمان و تلاش مستمر دارد. اهداف کوچکی را که نیاز به اراده برای دسترسی دارد در نظر بگیرید. در همان زمانی که تلاش می‌کنید تا با استفاده از اهداف کوچک اراده‌ی خود را قوی کنید متوجه می‌شوید که وقتی برای رسیدن به اهداف بزرگ‌تر تلاش می‌کنید اراده‌تان تقویت شده است.
۸. روی انگیزه‌های درونی تمرکز کنید
چه چیزی بیش از همه به شما انگیزه می‌دهد؟ آیا نوید پاداش‌های بیرونی شما را برای رسیدن به اهداف‌تان کمک می‌کند؟ یا این پاداش باید خیلی درونی‌تر و شخصی‌تر باشد؟ برخی افراد دارای انگیزه‌هایی درونی هستند که از آن‌ها الهام می‌گیرند. در حالی که پاداش‌های بیرونی می‌تواند برای برخی افراد مفید باشد، برخی دیگر می‌دانند که وقتی کاری را به خاطر رضایت شخصی خود انجام می‌دهند انگیزش بیشتری دارند.
اگر شما کارها را از آن جهت انجام می‌دهید که از آن‌ها لذت می‌برید، به این خاطر است که یا برایتان بسیار پرمعنی است یا از دیدن نتیجه‌ی کارتان خشنود می‌شوید. این بدین معنا است که شما انگیزش ذاتی دارید.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند در حالی که مشوق‌ها می‌توانند پیش‌بینی بهتری برای برخی انواع عملکرد داشته باشند، محرک‌های زیادی باعث می‌شود عملکرد با کیفیت‌تری را بتوانیم پیش‌بینی کنیم. بنابراین، چه کارهایی باید انجام دهید تا موجب تقویت احساس انگیزش ذاتی‌تان شود؟
- خود را به چالش بکشید: پی‌گیری هدفی که قابل دست‌یابی است اما لزوما آسان نیست، روشی عالی برای افزایش انگیزش موفقیت است. چالش‌ها می‌توانند شما را علاقه‌مند به وظیفه نگه داشته، عزت نفس شما را بهبود بخشیده و بازخوردی را پیشنهاد دهند تا حیطه‌ای را که می‌توانید تقویت نمایید.
- کنجکاو بمانید: به دنبال اموری باشید به آن علاقه دارید که بیشتر در آن زمینه بیاموزید.
- کنترل امور را به دست بگیرید: یکی از کارهای سخت این است که با انگیزه بمانید تا هدفی را دنبال کنید که تصور می‌کنید هیچ تاثیر واقعی بر روی خروجی‌ها ندارند. به دنبال راهی باشید که بتوانید نقشی فعال را بر عهده بگیرید.
- از رقابت با دیگران نترسید: ممکن است افراد دیگری تلاش کنند تا به هدف مشابه شما دست یابند، اما این بدان معنا نیست که شما باید تسلیم شوید. این امر باعث می‌شود تلاش‌تان را مقایسه کنید و حتا می‌تواند به شما کمک کند که برای تلاش بیشتر ایده بگیرید.
۹. صفات مرتبط با اهداف برتر را تقویت کنید
روانشناسان تلاش می‌کنند تا بین صفات خاص و ویژگی‌های شخصیت برای موفقیت در کار یا زندگی ارتباط برقرار کنند. شاخص تیپ شخصیتی مایرز بریگز (MBTI) یکی از موارد ارزیابی بسیار گسترده است که اغلب برای انتخاب نامزدهای شغلی استفاده می‌شود.
بر طبق برخی تحقیقات اخیر، برخی از خصوصیات وجود دارد که به طور مداوم با موفقیت گره خورده‌اند. محققان شش صفت اصلی را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی این مطلب باشد که افراد چه قدر کارشان را به خوبی انجام می‌دهند. آن‌ها متوجه شدند که درجات بهینه از این صفات وجود دارد. وجود اندکی از این خصوصیات می‌تواند مانع از موفقیت شده اما میزان زیاد آن‌ها می‌تواند به موفقیت منتهی شود.
اگر تلاش می‌کنید که یاد بگیرید چه گونه در زندگی موفق باشید، باید بررسی کنید که چه کارهایی این صفات اصلی را مرتبط می‌کند.
وجدان کاری
افراد دارای وجدان کاری تاثیر اعمال‌شان را مورد بررسی قرار می‌دهند و هم‌چنین بازخورد و احساس دیگران می‌تواند برایشان مفید باشد. شما می‌توانید این صفات را این گونه مرتبط کنید:
- به نتیجه‌ی عمل‌تان بیاندیشید
- دیدگاه دیگران را بررسی کنید
ابهام را بپذیرید
زندگی پر از موقعیت‌هایی است که همیشه واضح و شفاف نیستند. افراد با پتانسیل بالا برای موفقیت، بهتر قادر هستند تا این ابهام را بپذیرند. آن‌ها به جای سخت و غیرقابل انعطاف بودن، آماده‌اند تا زمانی که اتفاق غیرمنتظره‌ای بر سر راه‌شان پدیدار شد آن را بررسی و تنظیم نمایند. شما با این روش‌ها می‌توانید بیاموزید که ابهام را بپذیرید:
- دیدگاهتان را به چالش بکشید و نظرات و ایده‌های دیگران را نسبت به خودتان بررسی کنید
- از ناشناخته‌ها نترسید
- به دنبال تغییر باشید
- برای تنوع ارزش قایل شوید
قابلیت سازگاری
موفقیت اغلب بر مدار سریع تغییر کردن می‌چرخد. برخی شیوه‌هایی که می‌توانید این توانایی را در خود پرورش دهید، بدین شرح است:
- تلاش کنید دوباره موقعیت‌های سخت را بررسی کنید: با توجه به این که این موقعیت‌ها می‌توانند به افراد کمک کنند سازگار شده و سریع‌تر به مسیر بازگردند، به آن‌ها به عنوان موقعیتی برای یادگیری و رشد بنگرید.
- آغوش خود را به سمت تغییر بگشایید: اگر زمانی متوجه می‌شوید که برنامه‌ها یا موقعیت‌ها تغییر می‌کنند، دچار استرس می‌شوید به عقب برگردید و به مسیری که آمده‌اید بنگرید.
شهامت
اگر مشتاق هستید که بدانید چه گونه می‌توانید در زندگی موفق شوید، به خصلت‌های موفق‌ترین افراد جهان نگاه کنید. چیزی که ممکن است به سرعت دریابید این است که آن‌ها اغلب نمونه‌های بارز شجاعت هستند و حتا اگر بدانند که ممکن است دچار شکست شوند، اما باز می‌خواهند که خطر کنند. بنابراین، چه کارهایی باید انجام دهید که تحمل ریسک‌تان را بالا ببرید:
- از تفکر مثبت استفاده کنید: تحقیقات نشان می‌دهد که افراد شجاع از احساسات و هیجانات مثبت برای غلبه بر ترس استفاده می‌کنند. بنابراین به دنبال راهی بگردید که احساسات منفی را به وسیله تمرکز بر احساسات مثبت از بین ببرید.
- با احساسات همیشگی‌تان تعادل برقرار کنید: به یاد داشته باشید که پذیرفتن بیش از حد خطر نیز می‌تواند گزینه‌ی نامناسبی باشد. با وجودی که خطر بالا می‌تواند پاداش فراوانی را نصیبتان کند، اما احتیاط نکردن و عمل نکردن بر اساس عقل می‌تواند بسته به شرایط بهای گزافی نیز داشته باشد.
کنجکاوی
افراد موفق تمایل دارند که درباره‌ی جهان اطراف‌شان کنجکاو باشند و دانش‌ها و مهارت‌های جدید را بیاموزند. شما نیز می‌توانید حس کنجکاوی خود را از طریق موارد زیر پرورش دهید:
- وظایف را به موارد مورد علاقه‌تان ارتباط دهید: برای مثال ممکن است متوجه شوید که کار پرکردن برگه‌ها بسیار خسته‌کننده است. به دنبال راهی موثرتر باشید تا طبقه‌بندی اطلاعات مانند یک سازمان‌دهنده شما را در مسیر قدرت قرار دهد.
- چیزهای جدیدی بیاموزید: حتا اگر احساس می‌کنید که در موضوعی حرفه‌ای هستید، اما باز هم چیزهای جدیدی وجود دارد که بتوانید کشف کنید و مهارت‌هایی هستند که می‌توانید آن‌ها را بازآموزی کرده یا خود را در آن‌ها پیش ببرید.
رقابت‌پذیری
افراد موفق می‌توانند از رقابت برای ایجاد انگیزه استفاده کنند. اما از قرار گرفتن در معرض حسادت دوری کنید. شما می‌توانید با روش‌های زیر حس رقابت را پرورش دهید:
- بر پیشرفت خودتان تمرکز کنید: به جای نگرانی درباره‌ی بهترین بودن، به روند پیش‌رفت‌تان توجه کنید. بفهمید از کجا می‌آیید و به چیزهایی که می‌توانید انجام دهید تا حتی بیشتر پیشرفت کنید، دقت کنید.
- وقتی دیگران موفق می‌شوند شما هم شاد باشید: حسود نباشید. در عوض وقتی دیگران کاری را بهتر انجام می‌دهند شاد باشید و از آن‌ها الهام بگیرید تا در زندگی‌تان موفق باشید.
در پایان باید بدانید که هیچ مقیاس واحدی برای موفقیت در زندگی وجود ندارد و در مقابل هیچ پاسخی نیز وجود ندارد که بگوید چه گونه می‌توان در زندگی موفق شد. هنوز با نگاه به برخی از عادات افراد موفق می‌توانید استراتژی‌ها و رازهای موفقیت را بیاموزید و آن‌ها را در زندگی روزمره‌تان اجرا کنید. این توانایی‌ها را پرورش دهید تا در طول زمان متوجه شوید که بیشتر می‌توانید به اهداف‌تان دست یافته و موفقیتی را که در زندگی به دنبالش هستید به دست آورید.
