آیندهی پرداخت با استیبل کوینها دیگر یک مفهوم انتزاعی نیست، بلکه یک واقعیت در حال تکوین است که زیرساختهای مالی جهانی را دگرگون میکند. در این مطلب قصد دارم به صورت عمیق و تحلیلی، به بررسی این میپردازد که چهگونه این داراییهای دیجیتال باثبات، از یک ابزار حاشیهای در دنیای کریپتو، به ستون فقرات جدیدی برای تراکنشهای مالی بینالمللی، سرمایهگذاریهای نهادی و نوآوریهای فینتک تبدیل شدهاند. با من همراه شوید تا سفری به قلب این انقلاب داشته باشیم و ببینیم چهگونه کسبوکارها میتوانند از این موج جدید برای رشد و بهینهسازی عملیات خود بهرهبرداری کنند.
در دنیای پرشتاب امروز، آیندهی پرداختها با استیبلکوینها به یکی از داغترین موضوعات فناوری مالی تبدیل شده است. این مقاله با نگاهی عمیق به ظهور استیبلکوینها، تاثیر آنها بر اقتصاد جهانی را بررسی میکند و نشان میدهد که چهگونه این نوآوریها در حال بازتعریف پرداختهای دیجیتال هستند.
استیبل کوینها و معماری نوین نظام مالی جهانی
در دههی گذشته، استیبلکوینها از یک ایدهی نوظهور به یکی از ستونهای اصلی نوآوری مالی تبدیل شدهاند. این داراییهای دیجیتال که ابتدا برای محافظت در برابر نوسانات شدید ارزهای رمزنگاریشده طراحی شدند، اکنون در حال تغییر شکل پرداختها، تسویهحسابها و حتا زیرساختهای مالی جهانی هستند. با رشد سریع پذیرش آنها توسط نهادها، کسبوکارها و مصرفکنندگان؛ استیبلکوینها بهعنوان پلی میان دنیای سنتی مالی و اقتصاد دیجیتال ظهور کردهاند. اما این تحول چهگونه رخ داده است؟ چه عواملی آن را هدایت میکنند؟ و چه چالشهایی در مسیر آن قرار دارد؟
ده سال پیش، زمانی که اولین استیبل کوین با نام تتر (Tether) با ادعای پشتیبانی یکبهیک با دلار آمریکا عرضه شد، کمتر کسی تصور میکرد که این ابداع ساده، قرار است به یکی از پایههای اصلی بحث در مورد آیندهی پول و نظام پرداخت جهانی تبدیل شود. استیبل کوینها که در ابتدا تنها به عنوان پناهگاهی برای معاملهگران ارزهای دیجیتال در برابر نوسانات شدید بازار عمل میکردند، اکنون به سرعت در حال اثبات کارایی خود در مجموعهای رو به رشد از کاربردهای دنیای واقعی هستند. این داراییهای دیجیتال، مرزهای میان مالی سنتی (TradFi) و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) را کمرنگ کرده و راه را برای تراکنشهایی سریعتر، ارزانتر و شفافتر هموار میسازند.
در این تحلیل جامع، با نگاهی به روندهای جهانی و استراتژیهای غولهای فناوری و مالی، به بررسی عمیق ابعاد مختلف این انقلاب، از پذیرش نهادی و موارد استفاده در دنیای واقعی گرفته تا زیرساختهای تکنولوژیک و چشمانداز رگولاتوری آن میپردازیم.

از حاشیه به متن اقتصاد دیجیتال
تکامل استیبل کوینها از یک ابزار معاملاتی به یک دارایی زیرساختی برای سرمایهگذاریهای کلان، به بهترین شکل در رویدادهای اخیر قابل مشاهده است. سرمایهگذاری ۲ میلیارد دلاری شرکت MGX مستقر در ابوظبی در صرافی بایننس در مارس ۲۰۲۴، یک نقطهی عطف تاریخی بود. این معامله نه تنها اولین سرمایهگذاری نهادی مستقیم در بایننس بود، بلکه بزرگترین معامله در نوع خود بود که به طور کامل با استفاده از استیبل کوینها تسویه شد.
استیون مکویرتر۱، مدیر ارشد سیاستگذاری جهانی در بایننس، در این باره میگوید: «این فرآیند در چارچوب صنعتی که ما در آن فعالیت میکنیم، یکپارچه و کاربردی است. سرمایهگذاری MGX نشان میدهد که درجهی بالایی از اعتماد نهادی به استیبل کوینها وجود دارد و اهمیت آنها را در انتقال سرمایههای بزرگ، امن و سریع به اثبات میرساند.» جایگزین این روش، یعنی استفاده از سیستمهای سنتی انتقال فیات، میتوانست به زمان تسویهی طولانیتر، کارمزدهای بالاتر و شفافیت محدودتر منجر شود.
این حرکت از سوی بایننس، بزرگترین صرافی ارز دیجیتال جهان با بیش از ۲۶۰ میلیون کاربر، چندان غافلگیرکننده نیست. مکویرتر معتقد است که صنعت از نظر پذیرش استیبل کوین به «نقطهی عطفی» رسیده است. او میگوید: «حجم تراکنشهای روزانه استیبل کوینها در پلتفرم ما از ۱.۶ تریلیون دلار فراتر رفته است. این ارقام اکنون از مجموع حجم تراکنشهای ویزا و مسترکارت بیشتر است که یک تحول عظیم محسوب میشود.» این مقایسه، اگرچه از نظر ماهیت تراکنشها (انتقال ارزش در مقابل پرداختهای خرد مصرفی) تفاوت دارد، اما مقیاس خیرهکنندهی جریان مالی در زیستبوم استیبل کوینها را به خوبی نشان میدهد.
نمونهی دیگر، استارتآپ پرداختهای کریپتویی Mesh بود که در دور تامین مالی سری B خود در مارس، مبلغ ۸۲ میلیون دلار جذب کرد. بخش عمده و اعلامنشدهای از این سرمایهگذاری با استفاده از استیبل کوین PYUSD (PayPal USD) تسویه شد.
بم عزیزی۲، مدیرعامل و همبنیانگذار Mesh، میگوید: «این فرآیند به ما بینشی دستاول از مزایای واقعی استفاده از استیبل کوینها در مقایسه با شبکههای سنتی داد.» او هزینه را یک «عامل اصلی» در این انتخاب میداند و توضیح میدهد: «ریلهای پرداخت سنتی شامل واسطههای متعددی هستند که هر کدام سهم خود را برمیدارند، به ویژه در حوالههای برونمرزی. در مقابل، ارسال USDC یا PYUSD به صورت آن-چین (On-chain)۳، این واسطهها را حذف کرده، کارمزدها را به شدت کاهش میدهد و نیاز به تبدیلهای ارزی غیرضروری را از بین میبرد.»
انواع استیبل کوینها: کالبدشکافی مکانیسمهای ثبات
برای درک عمیقتر این پدیده، شناخت انواع مختلف استیبل کوینها و مکانیسمهای حفظ ارزش آنها ضروری است. این داراییها به طور کلی در چهار دسته اصلی طبقهبندی میشوند:
نوع استیبل کوین | مثالهای برجسته | مکانیسم حفظ ارزش | مزایا | چالشها |
با پشتوانه فیات (Fiat-Collateralized) | USDT (Tether), USDC (Circle), PYUSD (PayPal) | به ازای هر توکن، یک واحد ارز فیات (مانند دلار) در ذخایر بانکی نگهداری میشود. | درک ساده، نقدشوندگی بالا، ثبات قابل اتکا | نیاز به اعتماد به نهاد متمرکز، شفافیت ذخایر، ریسکهای رگولاتوری |
با پشتوانه کریپتو (Crypto-Collateralized) | DAI (MakerDAO) | با وثیقهگذاری بیش از حد (Over-collateralization) سایر ارزهای دیجیتال (مانند اتریوم) ایجاد میشود. | غیرمتمرکز، شفافیت کامل روی بلاکچین | پیچیدگی بالا، ریسک نوسانات شدید وثیقه، کارایی پایینتر سرمایه |
الگوریتمی (Algorithmic) | UST (TerraClassic) – (مثال شکست خورده) | ارزش خود را از طریق الگوریتمهای نرمافزاری که عرضه و تقاضا را مدیریت میکنند، حفظ میکند. | کاملاً غیرمتمرکز، مقیاسپذیری بالا | ریسک فروپاشی سیستماتیک (De-pegging)، وابستگی شدید به اعتماد بازار |
با پشتوانه کالا (Commodity-Collateralized) | PAX Gold (PAXG) | هر توکن با مقدار مشخصی از یک کالای فیزیکی (مانند طلا) که در خزانههای امن نگهداری میشود، پشتیبانی میشود. | پیوند با داراییهای واقعی، پوشش در برابر تورم | نقدشوندگی محدودتر، هزینههای نگهداری و حسابرسی کالای فیزیکی |
فروپاشی استیبل کوین الگوریتمی TerraUSD (UST) در سال ۲۰۲۲، درسی حیاتی برای بازار بود و نشان داد که مدلهای بدون پشتوانه یا با پشتوانهی ضعیف تا چه حد میتوانند شکننده باشند. این رویداد، توجه رگولاتورها و نهادهای مالی را به سمت مدلهای با پشتوانهی کامل فیات مانند USDC و PYUSD جلب کرد که به دلیل شفافیت و قابلیت اتکای بالاتر، به عنوان گزینههای ارجح برای پذیرش گسترده در نظر گرفته میشوند.
موتور محرک اعتماد: رگولاسیون و زیرساخت
با وجود موفقیتهای فنی و پذیرش فزاینده، موانع متعددی همچنان در مسیر پذیرش انبوه استیبل کوینها قرار دارند. بم عزیزی از Mesh میگوید: «عدم قطعیت رگولاتوری، به ویژه در ایالات متحده، مهمترین مانع است. تا زمانی که قوانین روشنی در مورد طبقهبندی، انطباق و نظارت وجود نداشته باشد، بسیاری از موسسات برای ورود کامل به این حوزه تردید خواهند داشت.»
در سطح جهانی، رویکردها در حال همگرایی هستند. مکویرتر، که سابقهی فعالیت در نهاد ناظر مالی بریتانیا (FCA) را دارد، اشاره میکند: «رگولاتورها در سراسر جهان به یک نتیجهی مشترک میرسند: نیاز به معرفی قوانین و الزامات برای استیبل کوینها و پذیرش این واقعیت که این صنعت بزرگ و ماندگار است.» چارچوب رگولاتوری «بازارهای داراییهای کریپتویی» (MiCA) در اتحادیهی اروپا، یکی از جامعترین تلاشها در این زمینه است که استانداردهای روشنی برای صادرکنندگان استیبل کوین در زمینهی ذخایر، شفافیت و حاکمیت تعیین میکند.
فیلیپ پیپر۴، همبنیانگذار Swarm، پلتفرمی برای معاملهی داراییهای دنیای واقعی (RWAs) بر بستر بلاکچین، «قابلیت همکاری» (Interoperability) را یکی از اجزای حیاتی برای بهبود نقدینگی و پذیرش بازار میداند. او توضیح میدهد: «برای نزدیکتر کردن استیبل کوینها به مصرفکنندگان، باید پیچیدگیهای زیربنایی بلاکچین از دید کاربر پنهان شود و رابطهای کاربری سادهای مانند اپلیکیشنهای موبایل یا کیف پولهای دیجیتال ارایه گردد.»
پیپر بر نقش حیاتی موسسات مالی سنتی تاکید میکند: «مشارکت با موسسات مالی سنتی میتواند استیبل کوینها را در سیستمهای موجود ادغام کرده و اعتماد را افزایش دهد. آنها باید بر روی قابلیت همکاری بلاکچینها سرمایهگذاری کنند تا تراکنشهای یکپارچه در سراسر شبکهها تضمین شود. از طریق همکاری با نوآوران فینتک و تطبیق زیرساختهای خود، موسسات سنتی میتوانند از استیبل کوینها برای افزایش کارایی، کاهش هزینهها و حفظ جایگاه خود در چشمانداز مالی در حال تغییر بهرهبرداری کنند.»

معماری زیرساختهای مشترک: استراتژی غولهای مالی
نوآورترین بازیگران صنعت منتظر نماندهاند و خود در حال ساختن صحنه برای ورود گستردهی استیبل کوینها هستند. جیپی مورگان چیس (J.P. Morgan Chase)، بزرگترین بانک جهان از نظر دارایی، یکی از پیشگامان اصلی در این زمینه است. این بانک پلتفرم زیرساخت بلاکچین و دارایی دیجیتال خود را با نام Kinexys (که پیشتر Onyx نام داشت) در سال ۲۰۲۰ راهاندازی کرد. این پلتفرم امکان انجام تراکنشهای سریع، شفاف و قابل برنامهریزی را با استفاده از فناوری دفتر کل توزیعشده (DLT) فراهم میکند.
نلی زالتسمن۵، مدیر راهحلهای تسویهی پلتفرم در واحد پرداختهای دیجیتال Kinexys، میگوید: «زیرساختهای قدیمی در خدمات مالی همیشه بر اساس سازوکاری بودهاند که اطلاعات و حرکت ارزش را از هم جدا میکند. در مقابل، بلاکچین به ما امکان میدهد اطلاعات و ارزش را بر روی یک زیرساخت واحد منتقل کنیم و به نوبهی خود، اتوماسیون پیچیده و قابل ترکیبی برای پرداختها و تراکنشهای زیربنایی آنها توسعه دهیم.» او معتقد است که ارزش نهایی بلاکچین زمانی محقق خواهد شد که «به نقطهای برسیم که تودهی بحرانی از طرفین معامله بر روی یک زیرساخت مشترک فعالیت کنند.»
جیپی مورگان از طریق توکن سپرده خود با نام JPM Coin، روزانه میلیاردها دلار تراکنش را برای مشتریان شرکتی خود تسویه میکند. این سیستم به شرکتهای چندملیتی امکان میدهد تا نقدینگی خود را به صورت ۲۴/۷ و در لحظه در سراسر جهان جابهجا کنند و نیاز به نگهداری حسابهای متعدد در کشورهای مختلف را کاهش دهند. علاوه بر این، جیپی مورگان در سال ۲۰۲۱ با همکاری دیگر بانکها، پلتفرم Partior را برای تسویهی بینبانکی راهاندازی کرد که گامی دیگر در جهت ایجاد یک شبکهی مالی مبتنی بر بلاکچین است.
مزایای ملموس: بازنگری در هزینه و سرعت تراکنشها
جذابیت استیبل کوینها تنها در فناوری آنها نیست، بلکه در مزایای اقتصادی ملموسی است که ارایه میدهند. ماهیت قابل برنامهریزی آنها، که بم عزیزی به آن اشاره کرد، آیندهای را ممکن میسازد که در آن ارزش نه تنها سریعتر و ارزانتر، بلکه هوشمندانهتر نیز حرکت میکند.
مقایسه هزینه و زمان انتقال وجه برونمرزی
روش انتقال | هزینه متوسط | زمان تسویه | شفافیت | قابلیت برنامهریزی |
حواله بانکی سنتی (Wire Transfer) | $۲۵ – $۵۰ (و بیشتر با احتساب کارمزد واسطهها) | ۲ تا ۵ روز کاری (سیستم T+2) | محدود؛ ردیابی دشوار | خیر |
انتقال با استیبل کوین (روی لایه ۲ اتریوم) | کمتر از $۰.۱۰ | چند ثانیه تا چند دقیقه | کامل؛ قابل ردیابی روی بلاکچین | بله (از طریق قراردادهای هوشمند) |
انتقال با استیبل کوین (روی شبکههایی مانند Solana یا Tron) | کمتر از $۰.۰۱ | ۲ تا ۵ ثانیه | کامل؛ قابل ردیابی روی بلاکچین | بله (از طریق قراردادهای هوشمند) |
این تفاوت چشمگیر، کاربردهای قدرتمندی را ایجاد میکند:
- پرداختهای برونمرزی و رمیتنس: کارگران مهاجر سالانه میلیاردها دلار برای خانوادههای خود ارسال میکنند و بخش قابل توجهی از آن صرف کارمزد میشود. استیبل کوینها میتوانند این هزینه را تا حد زیادی به صفر برسانند.
- خزانهداری شرکتها: شرکتهای چندملیتی میتوانند نقدینگی خود را به صورت آنی و بدون اصطکاک بین شعبات مختلف خود در سراسر جهان جابجا کنند.
- تامین مالی مبتنی بر پیشرفت (Milestone-based Funding): سرمایهگذاران میتوانند وجوه را در قراردادهای هوشمند قفل کنند که تنها پس از دستیابی استارتاپ به اهداف مشخص شده، به صورت خودکار آزاد میشوند.
- زنجیرهی تامین: پرداخت به تامینکنندگان میتواند به صورت خودکار و بلافاصله پس از تایید تحویل کالا بر روی بلاکچین، انجام شود.

جمعبندی و چشمانداز آینده
استیبل کوینها که در ابتدا به عنوان یک راهحل موقت برای پوشش نوسانات ارزهای دیجیتال طراحی شده بودند، به یک عنصر بنیادین در نوآوریهای مالی تبدیل شدهاند. برجستگی روزافزون آنها ناشی از مزایای ملموس و قدرتمندی است: کاهش چشمگیر هزینههای پرداخت، افزایش شفافیت، تسویه آنی و قابلیتهای بینظیر برای یکپارچهسازی با زیرساختهای مالی سنتی و مدرن.
برای تداوم این حرکت رو به جلو، همکاری هدفمند میان تمام ذینفعان در صنعت فناوری مالی ضروری است. مسیر پیش رو نه تنها نیازمند پیشرفتهای فناورانه، بلکه مستلزم شفافیت رگولاتوری، همکاری میان بازیگران سنتی و نوظهور، پذیرش نهادی گستردهتر و آموزش عمومی است تا بنیادی ایجاد شود که در آن داراییهای دیجیتال بتوانند به وعدهی خود مبنی بر دموکراتیک کردن دسترسی مالی، ضمن حفظ ثبات و امنیت، عمل کنند.
آیندهی پرداخت، یک زیستبوم ترکیبی خواهد بود که در آن بهترینهای دنیای مالی سنتی با کارایی و نوآوری فناوری بلاکچین ادغام میشوند. در این چشمانداز، استیبل کوینها نه به عنوان جایگزین پول فیات، بلکه به عنوان یک «ریل» پرداخت موازی و برتر عمل خواهند کرد که ارزش را به شکلی هوشمند، سریع و جهانی منتقل میکند. موسسات و کسبوکارهایی که امروز خود را برای این تحول آماده میکنند، رهبران بیرقیب اقتصاد دیجیتال فردا خواهند بود.
برای درک بهتر مقیاس و اهمیت استیبلکوینها، جدول زیر برخی از آمارهای کلیدی را نشان میدهد:
معیار | مقدار | توضیحات |
---|---|---|
ارزش بازار استیبلکوینها | ۱۳۰ میلیارد دلار | تا اکتبر ۲۰۲۳، بر اساس گزارشهای صنعت |
حجم معاملات روزانه بایننس | ۱.۶ میلیارد دلار | فراتر از مجموع ویزا و مسترکارت |
سرمایهگذاری MGX در بایننس | ۲ میلیارد دلار | بزرگترین معامله با استیبلکوین در مارس ۲۰۲۳ |
سرمایهگذاری سری B مش | ۸۲ میلیون دلار | تسویهشده عمدتاً با PYUSD در مارس ۲۰۲۳ |
تعداد کاربران بایننس | ۲۶۰ میلیون نفر | بزرگترین صرافی رمزنگاری جهان |
استیبلکوینها که در ابتدا بهعنوان سپری در برابر نوسانات ارزهای دیجیتال متولد شدند، اکنون به یکی از مهمترین نوآوریهای مالی قرن بیستویکم تبدیل شدهاند. از تسویهی سرمایهگذاریهای میلیارد دلاری گرفته تا پرداختهای روزمره، این داراییها نشان دادهاند که میتوانند هزینهها را کاهش دهند، شفافیت را افزایش دهند و دسترسی به خدمات مالی را برای میلیونها نفر در سراسر جهان آسانتر کنند.
با این حال، مسیر پیش رو بدون چالش نیست. عدم قطعیت نظارتی، نیاز به قابلیت همکاری و ضرورت آموزش عمومی، از جمله موانعی هستند که باید برطرف شوند. نهادهای مالی سنتی با همکاری با شرکتهای فناوری میتوانند نقش کلیدی در ادغام استیبلکوینها در سیستمهای موجود ایفا کنند و اعتماد عمومی را تقویت کنند.
در نهایت، آیندهی پرداختها با استیبلکوینها نه تنها به پیشرفت فناوری، بلکه به ارادهی جمعی برای ایجاد یک زیستبوم مالی فراگیر، امن و کارآمد بستگی دارد. این ابزارها وعده دموکراتیزه کردن دسترسی مالی را میدهند، اما تحقق این وعده نیازمند تلاشی هماهنگ در سراسر جهان است.
پرسشهای متداول پرداخت با استیبل کوینها (FAQ)
استیبلکوین چیست و چگونه کار میکند؟
استیبلکوین نوعی ارز دیجیتال است که ارزش آن به یک دارایی پایدار مانند دلار آمریکا متصل است. این ثبات از طریق پشتوانهی فیات، کریپتو یا الگوریتمها حفظ میشود.
آیا استیبل کوینها یک سرمایهگذاری امن هستند؟
استیبل کوینها برای حفظ ارزش ثابت (مانند ۱ دلار) طراحی شدهاند، نه برای افزایش قیمت. بنابراین، آنها ابزار سرمایهگذاری برای کسب سود نیستند، بلکه ابزاری برای حفظ ارزش و تسهیل پرداختها هستند. امنیت آنها به شدت به کیفیت پشتوانه و شفافیت صادرکننده بستگی دارد. استیبل کوینهای با پشتوانهی کامل فیات که به طور منظم حسابرسی میشوند (مانند USDC و PYUSD) به طور کلی امنتر از انواع الگوریتمی در نظر گرفته میشوند.
تفاوت اصلی بین استیبل کوین و ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) چیست؟
استیبل کوینها توسط نهادهای خصوصی (مانند Circle یا PayPal) صادر میشوند، در حالی که CBDC یک نسخهی دیجیتالی از پول ملی یک کشور است که به صورت توسط بانک مرکزی آن کشور صادر و کنترل میشود. به عبارت دیگر، استیبل کوین بدهی یک شرکت خصوصی است، در حالی که CBDC بدهی مستقیم بانک مرکزی خواهد بود.
آیا میتوانم از استیبل کوینها برای خریدهای روزمره استفاده کنم؟
در حال حاضر، استفاده از استیبل کوینها برای خریدهای روزمره محدود است، اما این روند به سرعت در حال تغییر است. شرکتهایی مانند ویزا و مسترکارت در حال اجرای برنامههای آزمایشی برای تسویهی تراکنشها با استفاده از استیبل کوینها هستند و انتظار میرود در آیندهی نزدیک، شاهد پذیرش گستردهتر آنها در پایانههای فروش باشیم.
بزرگترین ریسک مرتبط با استیبل کوینها چیست؟
بزرگترین ریسکها شامل ریسک رگولاتوری (قوانین نامشخص یا محدودکننده)، ریسک طرف مقابل (عدم توانایی شرکت صادرکننده در بازخرید توکنها به ارزش اسمی به دلیل مدیریت ضعیف ذخایر) و ریسک فنی (آسیبپذیری در قراردادهای هوشمند یا شبکهی بلاکچین) است.
چرا یک بانک بزرگ مانند جیپی مورگان به جای استفاده از USDC، JPM Coin خود را ایجاد کرده است؟
جیپی مورگان JPM Coin را در یک شبکهی بلاکچین خصوصی و مجاز (Permissioned) برای مشتریان نهادی خود اجرا میکند. این به بانک کنترل کامل بر روی شبکه، شرکتکنندگان و انطباق با مقررات (مانند قوانین ضد پولشویی) را میدهد. این محیط کنترلشده برای تراکنشهای بزرگ بینبانکی و شرکتی که نیازمند سطح بالایی از امنیت و انطباق هستند، ارجح است. در مقابل، استیبل کوینهایی مانند USDC بر روی بلاکچینهای عمومی و بدون نیاز به مجوز (Permissionless) مانند اتریوم فعالیت میکنند.
آیا استیبلکوینها جایگزین پول سنتی خواهند شد؟
در کوتاهمدت خیر، اما در درازمدت میتوانند مکمل سیستمهای مالی موجود شوند و نقش مهمی در اقتصاد دیجیتال ایفا کنند.
نقش نهادهای مالی سنتی در آیندهی استیبلکوینها چیست؟
این نهادها با ارایهی زیرساخت و اعتماد، میتوانند پذیرش استیبلکوینها را تسریع کنند و آنها را در سیستمهای مالی ادغام کنند.
- Steven McWhirter ↩︎
- Bam Azizi ↩︎
- به دادهها و اطلاعاتی اشاره دارد که به صورت مستقیم در بلاکچین یک ارز دیجیتال ثبت میشوند. این دادهها شامل تمام تراکنشها، آدرسها، حجم معاملات و سایر اطلاعات مرتبط با فعالیتهای شبکه هستند. تحلیل آن-چین (On-Chain Analysis) به بررسی این دادهها برای درک بهتر رفتار و روند حرکت ارزهای دیجیتال میپردازد. ↩︎
- Philipp Pieper ↩︎
- Nelli Zaltsman ↩︎